Sinem Uğur:
Kıbrıs Köyü Vadisi
Konumu ve Ankara İçin Önemi
Kıbrıs Köyü Vadisi; Ankara
Kenti Mamak İlçesi’nin güneydoğusunda, Samsun Yolu üzerinde Kayaş sapağının
Vadi; Orman, Step, Kaya, Sucul, Çayır, Yamaç Molozu olmak
üzere 6 farklı vejetasyon tipine sahiptir. Genel olarak bozkır türleri
yaygın olmakla birlikte, dere boyu oluşan mikroklima etkisi ile Karadeniz Bölgesi’ne
ait türlerde bulunmaktadır. Doğal olarak yetişen fındık meşceresi vadiyi özgün
kılan değerlerden biridir. Ankara Kenti çevresi için bilinen en yüksek tür
yoğunluğuna sahiptir. Aynı zamanda başta kelebekler olmak üzere pek çok hayvan
türü için önemli bir habitatdır. Kentin kuzey-güney yönünde etkili hava
koridorudur.
Önemli ekosistem hizmetlerine
sahiptir. Morfolojik olarak dikkat çeken topografyası görsel peyzaj açısından
değerlidir. Frig, Galat ve Roma dönemi kaya yerleşmeleri, Antik Roma Su Yolu’na
ait izleri ile tarihi ve kültürel peyzaj dokusu geçmişten günümüze köprü
niteliği taşımaktadır. Özgünlüğü, yapılaşmamış olması ile Ankara’nın en önemli doğa
harikasıdır.
Konumu ve barındırdığı öz
nitelikleri ile Ankara’nın kentsel
yeşil altyapı sisteminin önemli bir parçasıdır.
Dr. Necati Yalçın:
Kıbrıs
Vadisi Ankara için bulunmaz bir nimet. Nimet diyoruz, değerini bilmenin altını
çiziyoruz. Friglerden tarihi eserli…
3’ü
tehlikede, 67’si endemik, 624 çeşit bitkili… Dereli, şelaleli, kelebekli, kuşlu
ve böcekli bir vadi. Kentin yanı başında. Tarih, su, kuş veya böcek… İsteseniz
de hepsini bu şekilde bir araya getiremezsiniz. O yüzden nimet diyoruz, değerini
bilmenin altını çiziyoruz.
Sinem Uğur:
Kıbrıs
Köyü Vadisi; 3. Derece Doğal Sit Alanı olarak, vadi içerisinde bulunan
Merdivenli Tünel ve Kadının Kayası, Bayındır Yaylası Tümülüsü, Bayındır Yaylası
Nekropolü (Abdal Mezarlığı) alanları ise 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak
tescil edilmiş olmakla birlikte mevcut koruma statüsü ve sınırları
yetersizdir.
Sinem Uğur:
Zengin flora ve faunası, verimli
toprakları, jeolojik yapısı, su varlığı,
mikroklima özelliği ile kent içinde doğal bir sistem olan Kıbrıs Köyü Vadisi;
Ankara’nın en önemli ekolojik koridorlarından biridir. Vadinin özgünlüğü ve
bütünlüğü korunarak, kent açık yeşil alan sistemi içine dâhil edilmelidir. Ankara’nın kent ve kır doku bütünlüğünün
korunması, sürdürülebilir
kentsel gelişme hedeflerinin gerçekleşmesinde, sağlıklı çevrelerin oluşmasında
ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi konusunda stratejik bir önemi vardır.
Dr. Necati Yalçın:
Taş
ocakları
Olmalı
elbet. Bunca inşaat, onlar da gerekli.
Ancak
madem böyle bir değerimiz var ona zarar vermemeli.
Kıbrıs
Köyü Vadisi Derneği yetkilileri taş ocaklarına sınırlarını genişlettikleri,
çevreye zarar verdikleri için dava açtıklarını söylüyorlar.
Vadiye
yuvarlanan taşlar, açılan yollar veya toz bulutu.
Her
biri Kıbrıs Vadisi’nin yeşil dokusuna, suyuna, kuşuna veya böceğine zarar
veriyor.
Biraz
daha öteye, Vadi’ye zarar vermeyecek bir yere taşınmaları neden zor olsun ki?
Sinem Uğur:
Ekosistem
üzerindeki en büyük baskı unsuru taş ocaklarıdır. Çevre ve insan sağlığı için
tehdit oluşturmakta, ekolojik dengeyi bozarak vadiyi yok olma tehlikesi ile
karşı karşıya bırakmaktadır. Taş ocaklarının tahliye edilerek doğa tabanlı
çözümler ile ekosistemin verimliliği, sahip olduğu potansiyelin geri
kazandırılması mümkündür. Farkındalık yaratarak, multidisipliner çalışmalar ve
koruma öncelikli planlar aracılığı ile ekolojik sürekliliğin sağlanması
mümkündür. Taş ocaklarından olumsuz etkilenen arıcılık, tarım, saf dokumacılık
ile ekonomik kalkınmanın teşvik edilmesi olasıdır.
Dr. Necati Yalçın:
Av
Vadi’de
fındık veya ardıç ağaçları var.
Karadeniz’in
fındığının burada yetişmesi ayrıca dikkat çekici, önemsenmesi gereken bir konu.
Ardıçlardan
söz edelim.
Ağacın
meyvelerini aynı isimdeki kuş pek sever ve yer.
Daha
sonra dışkısıyla atar. Attığı ardıç ağacının tohumudur artık…
Bir
yürüyüşümüzde avı gördük.
Bir
güzel vadi orası kalmış, nice tavşanla ardış kuşu orada. Vurdun mu bitecekler,
nereye sığınacaklar ki?” diye uzun uzun anlatmak isterdim ama uzaktık.
“Yapma,
etme! Onları vurma!” diye seslendim.
Güldü.
Tüfeğini
diğer omzuna aldı.
Vadi’nin
içine doğru yürüdü...
Yetkililere
sesleniyorum, burada av her zaman yasak olmalı.
Dr. Necati Yalçın:
Neden Olmasın?
Herkesin
nefes alabileceği, içinin açılacağı…
Çiçek,
kelebek veya kuş gözlemlerinin yapılabileceği…
Höyükken
çukura dönen tarihi varlıkların korunabileceği…
Tepelerinde
veya şelaleleri eşliğinde yürüyüş veya bisiklet parkurları olan…
Örnek
bir turizm rotası neden olmasın!
Geç
olmadan ama…
Prof. Dr. Mehmet Tunçer: Kıbrıs
Vadi’si baba memleketim Kıbrıs’ı hatırlattığı için benim için ayrı bir değeri ve
anlamı var. Bu vadi ve yakın çevresinde, belirli bir ekolojik kuşak ele
alınarak “Tabiat Parkı” ve/veya “Milli
Park” statüsünde bir koruma
bölgesi belirlenmelidir. Bu konuda Ankara BŞB, K.T.V. Dairesi Başkanı Sn. Bekir
Ödemiş’in Mamak Belediyesi ile birlikte başlattığı girişimler var. Bu koruma
statüsü belirlendikten sonra 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca “Uzun Devreli Gelişme Planı” hazırlanmalı ve mutlak korunacak alanlar,
kontrollü kullanım alanları ve aktif kullanım alanları belirlenmelidir.
No comments:
Post a Comment